• Czym tak naprawdę jest żywność określana jako „bio” i „eko”?
• Jak nie dać się oszukać popularnym zabiegom producentów żywności w oznakowaniu produktów?
• Czym żywność ekologiczna różni się od konwencjonalnej?
• Jak wygląda rynek żywności ekologicznej w Polsce i na Świecie?

O tym wszystkim przeczytacie poniżej!

Na początek: rozróżniamy pojęcia żywności ekologicznej i zdrowej żywności

W kontekście żywności ekologicznej wielokrotnie używa się zamiennie określenia „zdrowa żywność” co nie jest do końca tożsame i skutecznie wprowadza konsumentów w błąd. Otóż, żywnością ekologiczną nazywamy produkty żywnościowe wytwarzane za pomocą rolnictwa ekologicznego, czyli systemu opartego wyłącznie na naturalnych metodach produkcji, w których unika się stosowania chemicznych środków ochrony roślin, nawozów sztucznych, regulatorów wzrostu, dodatków do pasz, surowców GMO ani promieniowania jonizującego. Ekologiczna produkcja żywności gwarantuje ochronę zdrowia ludzi i środowiska – co oznacza, że naturalne ekosystemy nie są dodatkowo obciążone oraz wspierany jest rozwój rolnictwa.

A czym w takim razie jest żywność konwencjonalna? To przeciwieństwo jej ekologicznej siostry. Żywność konwencjonalna produkowana jest przy użyciu środków chemicznych oraz częściej bywa modyfikowana genetycznie.

Pozostaje pytanie: czym jest „zdrowa żywność/żywność naturalna”, ta, którą tak często mylimy z żywnością ekologiczną, dając się nabrać i znacznie przepłacając za produkty? Może Was zmartwię, ale jest to tak naprawdę ❌ TYLKO NAZWA stworzona w celach czysto marketingowych i w żaden sposób nie obliguje producentów żywności do przestrzegania standardów, które regularnie i skrupulatnie monitorowane są w przypadku żywności ekologicznej.

Jeżeli chcecie dokładnie poznać te kryteria, to opisuje je Rozporządzenie nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych (Dz. U. L. 189 z 20.07.2007 r., s.1).

Skąd mam wiedzieć, że dany produkt jest ekologiczny?

Szukajcie na opakowaniu 🍃zielonego listka złożonego z 12 gwiazdek, tzw. Euroliścia/Ekoliścia. Jest to oficjalny symbol przyznawany przez Komisję Europejską produktom ekologicznym wyprodukowanym w Unii Europejskiej. Umieszczany jest obowiązkowo na wszystkich paczkowanych produktach ekologicznych, które zostały wytworzone w jednym z państw członkowskich. Takiego symbolu nie można kupić i co istotne, jest n wydawany na rok. Po upływie tego czasu trzeba odnowić oznaczenie, a sam produkt podlega ponownej kontroli.

Przy takim listku, powinna znaleźć się informacja dotycząca miejsca produkcji tj.

· „rolnictwo UE” – gdy surowiec rolniczy został wyprodukowany w UE,

· „rolnictwo spoza UE” – gdy surowiec rolniczy został wyprodukowany w kraju trzecim,

· „rolnictwo UE/spoza UE” – gdy część surowców wyprodukowano w UE, a część w kraju trzecim.

A także numer upoważnienia nadanego jednostce certyfikującej [np. PL-EKO-01] przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

W składzie takich produktów znajdziecie „*” bądź dopisek „bio”, „ekologiczne” przy nazwach poszczególnych składników. Jest to obowiązek producenta, który w ten sposób oznacza te składniki, które pochodzą z produkcji ekologicznej.

Co oprócz liścia w oznaczeniu żywności ekologicznej?

✅Symbol Ekoland przyznawany jest gospodarstwom, które produkują żywność metodami ekologicznymi

✅Znak certyfikowanego rolnictwa ekologicznego nadawany przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A.

✅Ecolabel czyli Stokrotka lub Margerytka

Jaką gwarancje daje nam takie oznaczenie żywności ekologicznej?

Możesz być pewien, że dany produkt nie zawiera:

· Nawozów sztucznych i pestycydów;

· Genetycznych modyfikacji (GMO);

· Sztucznych konserwantów i stabilizatorów;

· Wzmacniaczy smaku i zapachu;

· Metali ciężkich

· antybiotyków

· A także że nie pochodzi wyłącznie z jednogatunkowych obszarów upraw;

· Oraz że nie został napromieniowany promieniami jonizującymi;

· A także że przy jego produkcji nie doszło do wyzysku zwierząt

Czy warto ufać oznaczeniom żywności ekologicznej?

Szczerze mówiąc? Nigdy nie wiadomo, ale komuś zaufać trzeba, w szczególności jeśli chodzi o nasze zdrowie i dobre samopoczucie. Na szczęście oprócz kontroli unijnych, w Polsce istnieje 10 niezależnych jednostek, które takie certyfikaty żywności ekologicznej nadają, i sprawują pieczę oraz kontrolę nad powstawaniem żywności ekologicznej. Warto wiedzieć, że każdego roku wszystkie gospodarstwa ekologiczne przechodzą pełną kontrolę (od pól i miejsc upraw, po surowce oraz księgowość). Jeżeli gospodarstwo uzyskuje odpowiedni certyfikat, oznacza to że żywność, którą produkuje jest żywnością ekologiczną (organiczną, BIO) czyli co najmniej 95% jej składników pochodzi z wytwórstwa metodami ekologicznymi.

Co daje nam żywność ekologiczna? Czym różni się od „zwykłej” żywności?

· Zawiera więcej antyoksydantów

· Zawiera więcej witamin, w szczególności witaminy C i witamin z grupy B

· Zawiera więcej PUFA (wielonienasyconych kwasów tłuszczowych) w produktach pochodzenia zwierzęcego, w szczególności mięso ekologiczne zawiera więcej PUFA z rodziny omega-3.

· Ma bardzo niską zawartość metali ciężkich (np. kadmu)

· Ma zdecydowanie niższą zawartość azotynów i azotanów

· Jest 4-krotnie rzadziej zanieczyszczona pozostałościami chemicznymi środków ochrony roślin

Jak przekłada się to na nasze zdrowie?

✅Może zmniejszać ryzyko przewlekłych chorób, takich jak choroby układu krążenia, choroby neurodegeneracyjne, czy nawet nowotwory. Wyższe spożycie kwasów tłuszczowych z rodziny n-3 stymuluje układ sercowo-naczyniowy, a wysoka zawartość witaminy C ma znaczenie w profilaktyce przeciwnowotworowej.

Jak wygląda rynek żywności ekologicznej na Świecie i w Polsce?

Zdecydowanie jest to obszar, który potrzebuje jeszcze dużo czasu, aby w pełni się rozwinąć. Jednak już na przestrzeni ostatnich 20 lat widać systematyczny wzrost wielkości terenów przeznaczonych pod organiczną uprawę. W 200 roku było to zaledwie 0,3% natomiast w roku 2018 już 1,5%.

Jeśli chodzi o rynek żywności ekologicznej to w 2018 roku zdecydowanie był ona największy w USA, następnie na podium znalazły się Niemcy oraz Francja.

Polska jedynie 3,36% swojego terenu przeznacza na uprawy ekologiczne.

Z badań wynika, że konsumenci cenią sobie żywność ekologiczną za jej wysokie walory zdrowotne, naturalność i odpowiednią wartość odżywczą i podczas zakupów kierują się przekonaniem że tego rodzaju produkty są dla ich zdrowia bezpieczne, jednak wielu z nich nie kupuje takiej żywności regularnie z uwagi na wysokie ceny, które są z reguły głównym czynnikiem determinującym wybory konsumentów.

Jeśli podobał Ci się ten wpis i chciałbyś pokazać mi, że doceniasz moją pracę, proszę zostaw mi komentarz lub udostępnij ten post dalej 🙂

Wszystkiego dobrego!

Magdalena :))

Bibliografia:

· Knecht K, Gurwin A.: Rynek Żywności Ekologicznej, Przegląd Naukowo-Metodyczny Edukacja dla Bezpieczeństwa Rok XII, 4/2019 (45), 83-91,

· Grzybowska-Brzezińska M., Grzywińska-Rąpca M: Atrybuty żywności ekologicznej determinujące wybory konsumentów, Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej nr 114, 2016: 57–68

· Brągiel E., Ślusarczyk B.: Tendencje na europejskim rynku żywności ekologicznej, Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Problemy Rolnictwa Światowego tom 17 (XXXII), zeszyt 3, 2017: 29–38

· https://ncez.pl/abc-zywienia-/co-kryje-etykieta/zywnosc-ekologiczna

· https://statistics.fibl.org/visualisation/key-indicators-on-organic-agriculture.html