• Nukleotydy dietetyczne to całkowicie nowatorski i przełomowy element dietoterapii, który zaczyna cieszyć się coraz większym zainteresowaniem, z uwagi na swoje szerokie spektrum działania. 
• Nukleotydy odgrywają ważne funkcje fizjologiczne – są podstawowymi jednostkami strukturalnymi kwasów nukleinowych, czyli nici DNA oraz RNA, w których to przechowywane są wszystkie genetyczne „zapiski” o naszym organizmie. Bez nich nie mógłby on przeprowadzać niezbędnych procesów fizjologicznych, jak synteza białek, enzymów, czy chociażby energii komórkowej, a więc działań mających m.in. na celu regenerację i odbudowę organizmu. 
• Dostarczane w postaci nukleotydów dietetycznych (suplementu) wykazują mnóstwo prozdrowotnych właściwości, dzięki którym możemy pomóc w przywróceniu równowagi w swoim organizmie. Stają się szczególnie istotne w chwilach, gdy nasze ciało i umysł narażane są na patogenne mikroorganizmy wywołujące infekcje, gdy towarzyszy nam silny stres, a także gdy dojdzie do uszkodzeń w pracy jelit.

Czym w ogóle są te tajemniczo brzmiące nukleotydy?

Nukleotydy to biologicznie czynne związki wewnątrzkomórkowe o małej masie cząsteczkowej, które odgrywają kluczową rolę w prawie wszystkich procesach biochemicznych.

Służą jako prekursory kwasów nukleinowych (DNA i RNA), jako mediatory fizjologiczne, składniki koenzymów i źródła energii komórkowej.

Przyjrzyjmy się ich budowie:

• Każdy nukleotyd zbudowany jest z pentozy, czyli reszty cukrowej, która w zależności od tego, czy jest to RNA, czy DNA występuje odpowiednio w postaci rybozy lub deoksyrybozy, a także z jednej lub więcej grup fosforanowych oraz zasady azotowej (adeniny, guaniny, cytozyny  albo tyminy, ewentualnie uracylu w przypadku nukleotydów RNA).

• Oprócz ich podstawowej funkcji, czyli budowy DNA i RNA stanowią także podstawowy element ATP, GTP, cAMP, cGMP.

• Uważa się że nukleotydy to związki warunkowo niezbędne, ponieważ ich synteza odbywa się w naszym organizmie (synteza de novo). Niemniej, w okresie zwiększonego zapotrzebowania na kwasy nukleinowe tj. podczas:
  • stanów chorobowych jelit, 
  • okresów szybkiego wzrostu, 
  • stanów immunosupresji,
  • stanów proinfekcyjnych,
  • stanów chirurgicznych,
  • stanów pourazowych,
  • zmniejszonego spożycia białka…

…ich ilość może być niewystarczająca i wtedy egzogenne źródła nukleotydów mogą przynieść organizmowi wiele korzyści. Uznaje się, że największe znaczenie mają one dla tkanek przewodu pokarmowego oraz układu odpornościowego. Niemniej, jak dotąd nie powiązano niedoboru tych związków z żadną konkretną jednostką chorobową.

Jakie są źródła nukleotydów?

• Synteza de novo – główne źródło,
• Odzyskiwanie poprzez mechanizmy ratunkowe,
• Spożycie wraz z dietą – niezbędne aby utrzymać odpowiednie funkcje odpornościowe, rozwój i funkcje jelit oraz procesy regeneracyjne,
  • Nukleotydy są naturalnie obecne we wszystkich produktach spożywczych pochodzenia zwierzęcego i roślinnego jako wolne nukleotydy i kwasy nukleinowe. Wysoka zawartość nukleotydów znajduje się w mleku różnych ssaków, w tym w mleku kobiecym -wzmacniają rozwój układu odpornościowego oraz pokarmowego. Stężenia RNA i DNA w żywności zależą głównie od gęstości ich komórek. Tak więc mięso, ryby i nasiona będą mieć najwyższą zawartość kwasów nukleinowych, a mleko, jajka i owoce będą mieć stosunkowo niższy poziom. Podroby, rośliny strączkowe oraz suszone rośliny również będą bardzo bogatym źródłem nukleotydów.
  • Nasz organizm jest przystosowany do ich wchłaniania oraz rozprowadzania do poszczególnych tkanek, w szczególności dobrze wchłaniane są do tkanek u osób młodych, charakteryzujących się okresem szybkiego wzrostu. Ich wyższa wchłanialność obserwowana jest również w okresie postu (na czczo).

Znaczenie nukleotydów dla organizmu człowieka

• Regulacja procesów enzymatycznych 
• Podstawowy składnik budulcowy enzymów i koenzymów
• Prekursory kwasów nukleinowych 
• Metabolizm energetyczny: rola w procesie produkcji, magazynowania i transportu energii
• Mediatory fizjologiczne
• Regulacja allosteryczna

Stanowią integralną część białkowego, węglowodanowego i lipidowego metabolizmu oraz metabolizmu kwasów nukleinowych.

Jakie korzyści może przynieść suplementacja nukleotydami?

Niestety, nawet pomimo pełnowartościowej i dobrze zbilansowanej diety, organizm czasem nie jest w stanie zsyntetyzować odpowiednich ilości DNA i RNA, aby chronić, naprawiać i regenerować wszystkie swoje komórki. W szczególności dotyczy to komórek jelit oraz komórek układu odpornościowego. Tkanki szybko proliferujące (dzielące się) takie jak układ odpornościowy czy jelito, nie są w stanie zaspokoić potrzeb nukleotydów komórkowych wyłącznie na drodze syntezy de novo i preferują drogę ratunkową, odzyskując z krwi i diety nukleozydy i zasady nukleinowe. Egzogenne uzupełnienie tych związków w diecie może być niezbędne do utrzymania wzrostu i utrzymania funkcji komórkowych w tych tkankach. W sytuacjach osłabienia czy zwiększonego zapotrzebowania na środki budulcowe, duże znaczenie mają właśnie nukleotydy dietetyczne – stają się one wtedy dla organizmu niezbędne, bo w sposób natychmiastowy potrafią zaspokoić potrzeby organizmu związane z regeneracją. 

Wpływ na układ pokarmowy

• Nabłonek jelitowy jest szybko proliferującą tkanką o wysokim współczynniku rotacji komórek. Całkowity cykl komórkowy u ludzi trwa 24 godziny, a wymiana całego nabłonka jelitowego następuje po 3–6 dniach. Nukleotydy dietetyczne mogą mieć więc korzystny wpływ na komórki jelita cienkiego, czyli enterocyty, ponieważ komórki te odznaczają się wysokim stopniem zapotrzebowania na syntezę RNA oraz DNA, a jednocześnie mają dość ograniczone możliwości syntezy puryn de novo (niezbędnych do tworzenia nici DNA i RNA).
• Zaobserwowano, że nukleotydy dietetyczne prowadzą do:
  • wzrostu białka błony śluzowej, DNA, wysokości kosmków i poprawy aktywności błony śluzowej jelit
• Wykazano także, że mają one korzystny wpływ na szereg chorób zapalnych przewodu pokarmowego, takich jak wrzodziejące zapalenia jelita grubego, zespół jelita drażliwego (IBS) oraz chorobę Leśniowskiego-Crohna. 
• Spożywanie nukleotydów dietetycznych miało także znaczący wpływ na rekonwalescencję po infekcjach bakteryjnych przewodu pokarmowego oraz leczenie biegunek spowodowanych nietolerancją laktozy.

Wpływ na mikrobiotę jelitową

• Badania wykazały, że zastosowanie mieszanki nukleotydów doprowadziło do znacznego wzrostu korzystnego dla zdrowia organizmu szczepu probiotycznych bakterii z rodzaju Bifidobacterium, dzięki któremu dochodzi do ograniczania wzrostu chorobotwórczych mikroorganizmów, między innymi Bacteroides oraz Clostridium. Dzięki nim spada także pH jelit, co również chroni przez namnażaniem się patogennych drobnoustrojów.

Podsumowanie 

Nukleotydy dietetyczne wydają się być obiecującym wsparciem klasycznej, dobrze wszystkim znanej farmakoterapii i dotychczasowo stosowanej suplementacji. W miarę powstawania i publikowania kolejnych badań mogą stać się elementem przełomowym, który bardzo pozytywnie wpłynie na nasze życie, będąc rozwiązaniem całkowicie uniwersalnym i takim, które dosłownie każdy organizm wykorzysta w unikatowy, najbardziej potrzebny mu w danym momencie sposób.

Ja sama obecnie jestem w trakcie takiej suplementacji produktem Nucleozin Complete od Norsa Pharma, czyli nukleotydami dietetycznymi i jestem bardzo ciekawa ich efektów! Podobno pierwsze można zauważyć już po 3-4 tygodniach… Nie pytajcie, jakie to efekty bo u każdego będą one kompletnie inne 😉

Jeśli temat Cię zainteresował i chcesz dowiedzieć się jeszcze więcej, na stronie https://nukleotydydietetyczne.pl czeka na Ciebie mnóstwo informacji na temat nukleotydów i możliwości ich wykorzystania.

Bibliografia:

JD Carver (1999). Dietary nucleotides: effects on the immune and gastrointestinal systems. , 88(Supplement s430), 83–88. doi:10.1111/j.1651-2227.1999.tb01306.x

Sánchez-Pozo A, Gil A. Nucleotides as semiessential nutritional components. Br J Nutr. 2002 Jan;87 Suppl 1:S135-7. doi: 10.1079/bjn2001467. PMID: 11895150

Gil A. Modulation of the immune response mediated by dietary nucleotides. Eur J Clin Nutr. 2002 Aug;56 Suppl 3:S1-4. doi: 10.1038/sj.ejcn.1601475. PMID: 12142952.

Gil A. Effects of the addition of nucleotides to an adapted milk formula on the microbial patterns of faeces in at term newborn infants., J Clin Nutr Gastroenterol. 1986; 1 S: 127–132.

Carver J.D. Dietary nucleotides: cellular immune, intestinal and hepatic system effects. J Nutr. 1994; 124(1) (suppl) S: 144–148.

Hess, J. R.; Greenberg, N. A. (2012). The Role of Nucleotides in the Immune and Gastrointestinal Systems: Potential Clinical Applications. Nutrition in Clinical Practice, 27(2), 281–294. doi:10.1177/0884533611434933