Brak Ci energii? Szybko łapiesz zadyszkę i często kręci Ci się w głowie? Masz bardzo bladą skórę i słabe włosy? Zastanów się, czy to nie anemia i koniecznie wykonaj podstawowe badania, zanim pojawią się naprawdę poważne dolegliwości!
Niedokrwistość (inaczej: anemia) jest stanem patologicznym, wynikającym z dysproporcji między zapotrzebowaniem organizmu na tlen a ograniczonymi możliwościami krwinek czerwonych do zaopatrywania narządów w tlen. Liczba krwinek czerwonych i ilość krążącej hemoglobiny nie wystarcza do prawidłowego utlenowania tkanek i organów, co może powodować ich obumieranie i w konsekwencji obciążać Twoje serce!
Anemia to stan, w którym w wynikach morfologii krwi zauważyć możesz:
-obniżone stężenie hemoglobiny (Hb)
-obniżoną wartość krwinek czerwonych (RBC)
-obniżoną wartość hematokrytu (HTC)
Narodowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje anemię jako spadek stężenia hemoglobiny poniżej 12g/dl u kobiet, a 13g/dl u mężczyzn. W zależności od stężenia hemoglobiny, anemię określamy jako łagodną, umiarkowaną lub ciężką.
Zapotrzebowanie kobiet na żelazo to 18mg/d a mężczyzn 10mg/d
Często w dodatkowych badaniach, m.in. oznaczaniu poziomu żelaza w surowicy krwi, widać niedobór tego pierwiastka, a także obniżone stężenie ferrytyny, czyli białka magazynującego żelazo w komórkach (niezwykle ważne!).
Tutaj znajdziesz pomysł na mus z super dodatkami, który idealnie sprawdzi się w anemii.
Objawy anemii
- Najbardziej charakterystyczne dla niedokrwistości są takie objawy jak:
- Osłabienie
- Męczliwość, zadyszka
- Brak energii
- Obniżony nastrój
- Częsty ból i zawroty głowy
- Nadmierna senność i jednoczesne problemy ze snem
- Brak apetytu
Pojawiają się także zmiany w okolicach ust (zajady), włosy stają się cienkie, łamliwe i matowe, osłabieniu ulegają także paznokcie. Charakterystyczny jest także blady odcień skóry i bardzo blade spojówki oraz wnętrze jamy ustnej.
Przyczyny anemii
Przyczyn niedokrwistości może być bardzo dużo.
Może wynikać z:
- Niedoboru składników odżywczych takich jak ŻELAZO, WITAMINA B12 i KWAS FOLIOWY
- Hipoplazji szpiku
- Nadmiernego rozpadu krwinek czerwonych
- Znacznej utraty krwi
- Chorób przewlekłych
Jednak najczęstszy rodzaj anemii, czyli tej wynikającej z niedoboru żelaza, spowodowany jest z reguły:
- Przewlekłym krwawieniem (miesiączka, uraz, wypadek, operacja, krwawienia wewnętrzne np. w jelitach)
- Zwiększonym zapotrzebowaniem (ciąża, laktacja, okres wzrostu)
- Niedoborem pierwiastka w diecie
- Zaburzeniami wchłaniania (np. w celiakii, stanach zapalnych jelit)
W wynikach badań będzie ona objawiać się:
- ↓Hb, HTC, RBC
- ↓MCV, MCH, MCHC – te parametry rozróżniają niedobór żelaza od niedoboru witaminy B12 lub kwasu foliowego! Jeśli masz niedobór Fe, będą one ↓; natomiast jeśli nie dostarczasz odpowiedniej ilości B12 lub kwasu foliowego, będą one ↑
- ↓ŻELAZO
- ↓FERRYTYNA
- ↑Transferyna
- ↓TIBC
Leczenie anemii
Przede wszystkim trzeba wtedy zadbać o prawidłową dietę, bogatą w żelazo, szczególnie to pochodzenia zwierzęcego (żelazo hemowe), gdyż jego przyswajalność w organizmie jest o wiele wyższa od żelaza zawartego w produktach roślinnych (żelazo niehemowe).
Należy zwrócić również uwagę na czynniki które zwiększają bądź zmniejszają przyswajalność żelaza.
Czynniki ułatwiające wchłanianie żelaza w organizmie to:
- Witamina C (kiszonki, papryka, natka pietruszki, jarmuż, brokuł, czarna porzeczka, aronia, poziomki, cytryny)
- Czynnik mięsny (białko zwierzęce)
- Fruktoza (miód)
Czynniki utrudniające wchłanianie żelaza w organizmie to:
- Fityniany (kasze, orzechy, otręby, nasiona roślin strączkowych)
- Szczawiany (orzechy, kakao)
- Taniny, katechiny (kawa, herbata)
- Nadmiar błonnika (produkty pełnoziarniste)
- Duże ilości wapnia i białek mleka (produkty mleczne)
Leczenia farmakologicznego, w postaci suplementacji żelazem należy podjąć się tylko w stanach ciężkich niedoborów i zawsze należy poprzedzić ją KONSULTACJĄ Z LEKARZEM! Żelazo w dużych ilościach może być toksyczne dla naszego organizmu. Dodatkowo wielu pacjentów w czasie suplementacji żelazem odczuwa nieprzyjemne dolegliwości takie jak np. mdłości, bóle brzucha, zaparcia, biegunki, wymioty, nudności, ponieważ zmniejsza się motoryka jelit. Trzeba wtedy pić bardzo dużo wody.
CZĘŚĆ PRAKTYCZNA – JAK ZWIĘKSZYĆ PRZYSWAJALNOŚĆ ŻELAZA W DIECIE?
Jeli nie jesteś na diecie wegetariańskiej: pamiętaj o spożyciu podrobów (wątroby, nerek) i mięsa czerwonego – to najlepsze źródło żelaza!
Uwzględnij w diecie produkty o dużej zawartości żelaza, takie jak:
- podroby (wątroba wieprzowa – aż 18,7mg/100g!, wołowa) i wędliny podrobowe (kaszanka, pasztety).
- żółtka jaj kurzych (7,2mg/100g),
- sardynki,
- mięso wołowe (3,1mg/100g),
Ze źródeł roślinnych warto postawić na:
- strączki (fasola, groch, soczewica, soja),
- pestki dyni i nasiona słonecznika (ok. 4mg/100g),
- kaszę jaglaną (4,8mg/100g) oraz kaszę gryczaną
- chleb żytni razowy (2,3mg/100g).
- burak oraz boćwina,
! Tak popularny szpinak wbrew pozorom nie będzie najlepszym wyborem ponieważ przyswajalność żelaza z tego produktu jest niestety znikoma…
Wskazówki w niedokrwistości:
W posiłkach łącz produkty o wysokiej zawartości żelaza z warzywami i owocami bogatymi w witaminę C (czarna porzeczka, natka pietruszki, papryka), czyli:
- Polędwica wołowa z kaszą gryczaną + sałatka z papryką i pietruszką
- Smoothie z buraka, szpinaku + sok z cytryny, jabłko
- Owsianka z kakao + pomarańcza, pestki dyni
- Sałatka z burakiem, kozim serem + pestki dyni, gruszka, sok z cytryny
Nie spożywaj do posiłku kawy, herbaty, ani wina, ponieważ ograniczą wchłanianie żelaza z posiłku
Zajrzyj do tego wpisu bo świetny pomysł na dużą porcję żelaza na kanapce!
To jak? Czujesz, już że wiesz co robić? 🙂 Jeśli ten wpis był dla Ciebie przydatny, zostaw mi proszę komentarz i udostępnij ten artykuł dalej.
Wszystkiego dobrego!
Magdalena 🙂